Na 2 weken lockdown is het tijd om de balans op te maken van het beheer van de crisis binnen Defensie. Velen van jullie hebben contact met ons opgenomen om verschillende kwesties binnen jullie eenheden aan te geven, zowel collectief als individueel. We overlopen in een kort overzicht de situatie met u.
Het personeelsbeheer
Het begin van crisisbeheersing heeft geleid tot grote verschillen tussen het personeel op het gebied van telewerk. Reeds goed toegepast binnen de commandolijn, maar telewerk was niet mogelijk voor veel vrijwilligers en onderofficieren die niet over een laptop konden beschikken of niet op een functie zaten die afstandswerken toeliet. Hun aanwezigheid was vaak vereist onder het mom van "essentiële taken." We moesten wachten op het bevel van de premier, Sophie Wilmès, om het telewerk uit te breiden en zo de gezondheid van het personeel te behouden.
Vraag: Wat gebeurt er na de lockdown?
Het VSOA-Defensie heeft al langer aangedrongen op een eerlijker beheer van afstandswerk en satellietwerk, zodat het niet slechts één deel van het personeel ten goede komt. In deze kwestie zal er zeker een voor en na Covid-19 zijn!
We zijn ook verbaasd om te horen dat niet alle mutaties automatisch worden opgeschort tijdens de lockdown. Buiten een cruciale mutatie om het verderzetten van de operaties van Defensie te behouden , is het echt realistisch dat de militairen muteren in deze actuele situatie? Hoe zit het met het onthaal en eventuele peterschap voor hen? Gezien het feit dat een groot deel van hen waarschijnlijk niet zal moeten aanwezig zijn in deze kazerne (afstandswerken of stand-by),is dit een manier voor Defensie om OGPW te besparen?
Terwijl het VSOA-Defensie een beroep had gedaan op de militaire overheid voor het uitstellen van het opnemen van de verlofdagen van 2019 tot 31 december 2020, zoals nu al het geval is voor ambtenaren, kondigt Defensie in haar FAQ aan dat medewerkers hun resterende verlofdagen van 2019 tot 6 weken na de lockdown kunnen opnemen. Een paar dagen later wordt de FAQ aangevuld met deze niet-zo-onschuldige zin: "Mensen die hun werk willen blijven uitvoeren, kunnen aan hun hoger echelon vragen of het goedgekeurde maar nog niet genomen verlof kan geannuleerd worden. Het is aan de autoriteit om dit verzoek al dan niet te aanvaarden op basis van de elementen waarover zij beschikt."
Met andere woorden, Defensie wijzigt niet alleen de bepalingen van de TRAVARB, zonder enig sociaal overleg onder het mom van dringendheid, volgens de CHOD, door nieuwe criteria toe te voegen voor de annulering van het verlof, maar ze behoudt ook sommige militairen die met “gedwongen” verlof zijn in het kader van een eventuele dringende militaire inzet in deze crisis.
Operaties en oefeningen
Zodra er geen onzekerheid meer is over het al dan niet annuleren van bepaalde oefeningen in het buitenland, zien we nog steeds te weinig communicatie naar het personeel dat momenteel in OVG is en naar de families van het personeel die momenteel nog in operatie zijn.
Ondanks de voorzorgsmaatregelen werd een geval van Covid-19-besmetting ontdekt op het Fregat Leopold 1, dat al het personeel in quarantaine hield. We waren geschokt om te horen hoe katastrofaal de organisatie van deze quarantaine verliep: gebrek aan beschikbaar logement voor het personeel, gebrek aan organisatie voor een wasserij dwingt de militairen het bevel te volgen om “hun ondergoed te wassen in de douche" ( sic), maaltijden betalen aan 4 euro, verplichte outsourcing bij Sodexo, enz. Als operaties de prioriteit van defensie moeten blijven, geldt dit ook voor haar personeel!
Welzijn en preventie
Deze tekortkomingen in het welzijn van ons personeel worden ook op andere niveaus vastgesteld, met name in het gebrek aan middelen in verband met preventiemaatregelen (hygiëne) in eenheden en OVG.
Hoewel de situatie ongekend en kritiek is voor het personeel, betreuren wij het dat het welzijn van het personeel naar de tweede plaats is gedegradeerd. Als bewijs, het bijna systematisch uitstellen van vergaderingen over het welzijn van het personeel en zelfs onder elektronische vorm!
We zien opnieuw een vermenging en een versmelting tussen DG H&WB en de Interne Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk (IDPBW) als raadgever van de werkgever en zijn vertegenwoordigers. Het leidt ook tot een omkering van het RISK Ownership, die bepaalt wie verantwoordelijk is voor de risico's, tussen de chief of Defense en de korpscommandanten. De korpscommandanten wordt gevraagd om "alles" praktisch op hun niveau te beheren niettegenstaande de richtlijnen van de werkgever, in dit geval de Chef van Defensie moeten komen. Empowerment lijkt nu al zijn grenzen te tonen
Een direct gevolg van de verwarring is een gebrek aan duidelijke melding van COVID-19 besmettingen door de AMT , zowel binnen Defensie als bij de overdracht van informatie aan de sociale partners.
Organisatie en communicatie
Hoewel de communicatie-inspanningen van Defensie de afgelopen dagen zijn benadrukt, is het een understatement om te zeggen dat de communicatie aan het begin van deze crisis moeilijk was. De reactietijd was extreem lang tussen de Nationale maatregelen van 18 maart 2020, de zeer lokale "richtlijnen" in de eenheden vanaf 19 maart 2020 en de uitvoering van de Business Continuity Plans (BCP) op 24 maart 2020. Op het terrein zijn er veel verschillen tussen de eenheden, waarvan sommige personeelsleden baat hadden bij telewerk of stand-by zijn en anderen gedwongen zich naar het werk te begeven terwijl de basisprincipes inzake preventie niet toegepast konden worden.
Ook het begrip "essentiële taken" dat pas enkele dagen later werd opgehelderd, waar er niet alleen bij de personeelsleden, maar ook bij de hierarchische lijn en de Korpscommandanten onduidelijkheid heerste. Het is van essentieel belang dat de Korpscommandanten ook door hun hiërarchie worden ondersteund door duidelijke en aanvaardbare beslissingen.
Hoewel het ogenblik om voor alle medewerkers toegang te krijgen tot informatie kritiek was, werd besloten om van de https://mail.mil.be/ over te stappen op portal.mil.be. De procedure om de toegang tot de militaire mailbox te krijgen is anders en voor sommigen ingewikkelder, dit heeft veel militairen in een moeilijke situatie gebracht.
Sociaal overleg en syndicale verantwoordelijkheid
Ons doel hier is niet om Defensie aan te vallen op zijn tekortkomingen. Binnen het VSOA-Defensie hebben we altijd de voorkeur uitgesproken voor een constructieve samenwerking. Crisissen onthullen echter altijd werkpunten in hun vooruitgang. Het is in deze hoedanigheid dat wij het gebrek aan communicatie tussen de overheid en de vakbondsorganisaties betreuren. Beslissingen aangaande het arbeidsreglement werden genomen zonder enig overleg en vooral zonder zelfs het basisrecht op informatie. We vernemen door middel van de FAQ bepaalde beslissingen, terwijl onze interventies over dezelfde onderwerpen onbeantwoord blijven.
We begrijpen dat de autoriteit in het begin de vakbondsvergaderingen op stand-by heeft gezet, maar gezien het gebrek aan informatie via de digitale kanalen, lijkt het ons noodzakelijk dat de autoriteit en de vakorganisaties elkaar moeten ontmoeten, natuurlijk met inachtneming van de social distancing en het inplaatstellen van de nodige preventiemaatregelen.